Charles Taze Russell w 1911 r
Strażnica
wydawna jest od roku 1879; na zdjęciu z początku XX wieku
Historia Świadków Jehowy – artykuł skrótowo przedstawia dzieje
Świadków Jehowy
od ich powstania, aż po czasy teraźniejsze.
Świat
Powstanie
W
1852
roku w Allegheny w stanie Pensylwania w USA urodził się
Charles Taze Russell
. Rodzice Joseph L. Russell i Anna E. Russell (z domu Birney) byli
prezbiterianami
. Wychowywany w duchu
religijnym
kilkunastoletni Russell zaczął się zastanawiać nad doktrynami religijnymi.
- Bóg, który użyłby swej mocy do stworzenia istot
ludzkich
, z góry wiedząc, że będą poddane wiecznym mękom, ba, przeznaczając je na to, nie byłby ani mądry, ani sprawiedliwy, ani miłujący. Kierowałby się niższymi miernikami niż wiele ludzi[].
Ch. T. Russel oświadczył:
- Z czasem zrozumiałem, że chociaż każde spośród rozmaitych wyznań wiary zawierało jakieś elementy prawdy, to jednak ogólnie rzecz biorąc, wszystkie wprowadzały w błąd i były sprzeczne ze Słowem Bożym.[1]
Powodowany tym Russell odwrócił się od kościelnych religii. Zawiodły go także religie Wschodu, którym również się bliżej przyjrzał. Russell został ponownie utwierdzony w wierze, kiedy przypadkiem znalazł się na religijnym zebraniu
adwentystów
, które było prowadzone przez
Jonasa Wendella
. Chociaż dla Russella wykładnia
Pisma Świętego
nie była całkiem jasna, to skłoniła go do wnikliwego studiowania tej księgi.
W
1870
roku spotkał się z kilkoma znajomymi z Pittsburgha oraz Allegheny i wspólnie założyli klasę studiów biblijnych, której działanie tak opisywał jeden z jej uczestników:
- Ktoś z obecnych zadawał pytanie. Potem rozwijała się dyskusja. Odszukiwano wszelkie wersety biblijne związane tematem, a gdy wszyscy byli już przekonani, że one ze sobą harmonizują, formowali na koniec wynikający z nich wniosek i go zapisywali.[2]
Russell nie uważał, że konieczna jest interpretacja Biblii. Był przekonany, że jeśli jakiś jej fragment jest niezrozumiały to jego wyjaśnienia należy szukać w innym fragmencie Pisma Świętego.
Charles Taze Russell otwarcie korzystał z pomocy innych przy studiowaniu Biblii. Wyrażał wdzięczność wobec pomocy adwentysty
Jonasa Wendella
i
G. Storssowi
. W styczniu
1876
roku Russell otrzymał egzemplarz czasopisma Herald of the Morning (Zwiastun Poranka) wydawanego przez adwentystę Nelsona Barboura. W tym czasopiśmie Barbour głosił pogląd głoszony wcześniej przez
Izaaka Newtona
, że przyjście Jezusa nie miało na celu zniszczenia wszystkich ludzi na ziemi, oraz że Chrystus przyjdzie jako duch, a nie w ciele. Odtąd Storrs i Russell wspólnie współpracowali przy wydawaniu 'Zwiastuna Poranka'. Russell m.in. wspierał finansowo wydawanie tego czasopisma aż do
1878
roku, kiedy to po kilkumiesięcznej polemice na łamach Zwiastuna Russell zupełnie zerwał współpracę po artykule autorstwa Barboura w którym kwestionował wartość ofiarnej śmierci Chrystusa.
Po wycofaniu się z wspierania i pisania do Zwiastuna Poranka postanowił od lipca
1879
roku publikować pismo Zion's Watch Tower and Herald of Christ's Presence (
Strażnica Syjońska i Zwiastun Obecności Chrystusa
). Odtąd Russell posługiwał się głównie tym czasopismem do głoszenia prawd biblijnych. Russell nigdy nie przypisywał sobie odkrycia prawd. Powiedział:
- Stwierdziliśmy, że przez całe wieki różne społeczności religijne i rozmaite grupy rozdzieliły między siebie nauki biblijne i stapiały je – mniej lub bardziej – z ludzkimi spekulacjami i błędnymi poglądami (...) Przekonaliśmy się, że ważna nauka o usprawiedliwieniu przez wiarę, a nie przez uczynki, została jasno sformułowana przez
Lutra
, a w nowszych czasach przez wielu chrześcijan, że prezbiterianie z wielkim szacunkiem odnosili się do Bożej sprawiedliwości, mocy i mądrości, chociaż tych przymiotów dokładnie nie rozumieli, że
metodyści
cenili i wychwalali miłość i miłosierdzie Boga, że
adwentyści
głosili cenną naukę o powrocie Pana, że
baptyści
między innymi dobrze pojmowali symboliczne znaczenie chrztu, mimo że stracili z oczu prawdziwy chrzest, że niektórzy
uniwersaliści
już od dłuższego czasu mają mgliste pojęcie o 'restytucji'. W ten sposób niemal wszystkie wyznania dowiodły, że ich założyciele poszukiwali prawdy. Ale niewątpliwie wielki Przeciwnik walczył z nimi i nie mogąc całkowicie zniweczyć
Słowa Bożego
, przewrotnie je między nich rozdzielił. (...)[3]
- Wykonujemy pracę (...) zbierania rozproszonych przez długi czas fragmentów prawdy oraz przekazywania ich ludowi Pańskiemu – nie jako nowych, nie jako naszych własnych, ale jako pochodzących od Pana. (...) Nie powinniśmy mniemać, że to nam należy się jakakolwiek zasługa za odkrycie i ponowne uporządkowanie klejnotów prawdy.[4]
W Strażnicy z
maja
i
czerwca
1880
roku Russell ogłosił, że zamierza odwiedzić szereg
miast
w celu zjednoczenia i wzajemnego poznania licznych, ale bardzo rozproszonych czytelników.
Wizyty Russella doprowadziły do utworzenia w odwiedzanych miastach szeregu klas, czyli
eklezji
(nazwanych potem
zborami
). Zebrania odbywały się co najmniej dwa razy w
tygodniu
. Te urządzane w wynajętych salach składały się z wykładu wygłaszanego przez zdolnego mówcę. Z kolei na te urządzane w domach wszyscy zabierali swoją Biblię,
konkordancję
,
papier
,
ołówek
i byli zachęcani do czynnego udziału. Z powodu takiego przebiegu zebrań i dokładnego studiowania Biblii osoby te zaczęto nazywać
Badaczami Pisma Świętego
.
W
lipcu
i
sierpniu
1881
roku w Strażnicy opublikowano artykuł pod tytułem Czy głosisz? Oparte m.in. na
Ewangelii według Mateusza
24,14; 28,19-20 oraz
Dziejach Apostolskich
1,8 artykuły wskazywały, że głównym zadaniem Badaczy Pisma Świętego powinno być głoszenie Dobrej Nowiny. W tym samym czasie Russell wezwał do 'wyjścia z Babilonu Wielkiego' (czyli opuszczenia swojego kościoła), który był utożsamiany przez Badaczy Pisma Świętego z
Kościołem katolickim
i
papiestwem
, a potem także z innymi religiami.
Początek wieku
Na początku
XX wieku
kazania Russella zaczęły publikować
gazety
. W
1913
roku co tydzień
kazania
te publikowało już 2000 tytułów, które trafiały do 2 000 000 czytelników. W
1908
roku przedstawiciele założonego przez Russella
Towarzystwa Strażnica
(m. in. radca prawny Joseph F. Rutherford) zakupili stary Plymouth Bethel przy Hicks Street 13-17 Brooklynie – były dom misyjny Kościoła kongregacjonalistów, gdzie mieściły się biura towarzystwa, jak i sala zebrań (nazwany potem
Betel
, czyli 'Domem Bożym'), a także dawną rezydencję
pastora
Henry Ward Beechera przy Columbia Heights 124, który stał się domem pracowników Betel.
W
1912
roku Russell z współpracownikami przystąpili do realizacji "
Fotodramy Stworzenia
", czyli zestawu
filmów
i
przezroczy
zsynchronizowanych z nagraniami na płytach
gramofonowych
. Premiera odbyła się w styczniu
1914
roku i przyciągnęła 5 000 widzów. Do końca roku Fotodramę Stworzenia obejrzały miliony osób w
Ameryce
Północnej,
Europie
,
Nowej Zelandii
i
Australii
.
Rok
1914
dla Badaczy Pisma Świętego i samego Russella był
rokiem
szczególnym, ponieważ już wiele lat wcześniej Russell i inni Badacze posługując się chronologią Biblijną obliczyli, że w październiku tego roku dobiegną końca Czasy Pogan. Wierzono, że szalejąca
I wojna światowa
przerodzi się w światową anarchię. Wielu Badaczy Pisma Świętego wierzyło, że w
1914
roku pójdą do nieba. Napisano wtedy:
- Wyobrażaliśmy sobie, że żniwo i zgromadzanie Kościoła
pomazańców
zostanie wykonane przed upływem Czasów Pogan, ale Biblia nic takiego nie mówi.[5]
16 października
1916
roku Charles Taze Russell wraz ze swoim sekretarzem Menta Sturgeon wybrali się na zaplanowaną podróż po zachodniej i południowej części
USA
. We wtorek 31 października, 64-letni Russell zmarł w pociągu w miejscowości Pampa w stanie Teksas.
W opublikowanym, zgodnie z życzeniem Russella, na łamach Strażnicy
testamencie
zalecił utworzenie pięcioosobowego Komitetu Redakcyjnego, który miałby się zajmować redagowaniem Strażnicy. Zarząd Towarzystwa Strażnica powołał Komitet Wykonawczy złożony z A. I. Ritchiego, W. E. Van Amburgh oraz J. F. Rutheforda. Ów komitet miał sprawować nadzór nad działalnością Towarzystwa Strażnica.
Rozwój
Decyzją walnego zgromadzenia, które odbyło się
6 stycznia
1917
roku wobec braku innych kandydatów na nowego prezesa Towarzystwa Strażnica jednomyślnie wybrano
Josepha Franklina Rutherforda
.
Nowy prezes Towarzystwa kładł mocniejszy nacisk na ewangelizację. Zwiększono z 69 do 93 osób liczbę podróżujących przedstawicieli Towarzystwa i z 372 do 461 liczbę kolporterów publikacji.
Członkowie
Towarzystwa Strażnica w
1918
roku (od lewej: W. E. Van Amburgh, J. F. Rutherford, A. H. Macmillan, R. J. Martin, F. H. Robinson, C. J. Woodworth, G. H. Fisher, G. De Cecca)
W
1917
roku czterech członków Towarzystwa Strażnica usiłowało usunąć ze stanowiska nowego prezesa[]. Osoby te zostały usunięte z organizacji i utworzyły osobne, małe grupy skupiając wokół siebie lojalne im osoby. Jeszcze w tym samym roku rozpoczęły kampanię pisania listów i przemówień, co spowodowało rozdźwięki oraz odwrócenie się niewielkiej części osób od Towarzystwa Strażnica. Powstały wtedy liczne rozłamy, a główne grupy, które oddzieliły się od Towarzystwa Strażnica znane w Polsce to
Badacze Pisma Świętego
,
Wolni Badacze Pisma Świętego
,
Świecki Ruch Misyjny "Epifania"
.
Pod koniec
1918
roku wydano dokończoną po
śmierci
Russella książkę pt. Dokonana Tajemnica. Ponieważ książka zawierała szereg bardzo krytycznych uwag wobec kleru chrześcijańskiego została zakazana w
Kanadzie
i
USA
. Wzrastał też podsycany przez duchowieństwo sprzeciw wobec Badaczy Pisma Świętego. W wyniku ostrej krytyki kleru zawartej w tej, jak i innych książkach wydawanych przez Towarzystwo Strażnica począwszy od
1918
roku Europę i Amerykę Północną objęła fala ataków na Badaczy Pisma Świętego.
7 maja
1918
roku decyzją władz federalnych USA J. F. Rutherford i kilku jego współpracowników zostało aresztowanych i osadzonych w
więzieniu
federalnym w
Atlancie
w stanie
Georgia
.
Więzieni członkowie Towarzystwa Strażnica zostali zwolnieni
25 marca
1919
roku. W czasie pobytu ośmiu członków zarządu Towarzystwa Strażnica w więzieniu niemal całkowicie zamarła wszelka działalność Badaczy Pisma Świętego. Ale już
4 maja
na pierwszym wygłoszonym przez Rutherforda wykładzie po wyjściu z więzienia było obecnych 3 500 osób, a dla ponad pół tysiąca zabrakło miejsc.
W dniach od
1
do
8 września
1919
roku w
Cedar Point
w stanie
Ohio
odbyło się
zgromadzenie Badaczy Pisma Świętego
na którym Rutherford oświadczył:
- Misją chrześcijanina na ziemi (...) jest głoszenie orędzia o sprawiedliwym Królestwie Pana, które zapewni błogosławieństwa całemu wzdychającemu stworzeniu.[6]
Na tym zgromadzeniu ogłoszone też wydanie nowego czasopisma pt. The Golden Age (Złoty Wiek, a obecnie znane jako
Przebudźcie się!
). W
1922
roku, w dniach od
5 września
do
13 września
odbyło się kolejne, 9-dniowe
zgromadzenie
. W programie zgromadzenia znalazł się punkt, w którym mówca powiedział, że każdy poświęcony ma obowiązek występować w charakterze publicznego
głosiciela
Króla i królestwa.
Jeszcze w
1920
roku w książce Miliony ludzi obecnie żyjących nigdy nie umrą! wyrażono oczekiwania, że w
1925
roku zmartwychwstaną takie osobistości jak:
Abraham
,
Jakub
,
Izaak
i inni prorocy, a namaszczeni chrześcijanie pójdą do nieba. Po niespełnionych oczekiwaniach niewielka część Badaczy Pisma Świętego porzuciła religię. Kolejnym momentem porzucenia Badaczy Pisma Świętego było wyjaśnienie istnienia dwóch organizacji –
Szatana
i
Jehowy
. Wyjaśnienie księgi
Objawienia
znacznie różniło się od interpretacji zawartej w Dokonanej Tajemnicy, która w znacznej mierze była pośmiertną syntezą notatek i wniosków Russella. Spowodowało to, że część Badaczy zgorszyła się i odeszła.
Od
1927
roku wzrastała liczba aresztowań Badaczy Pisma Świętego, ponieważ w niedziele organizowali się w grupy, które
głosiły ewangelię
.
Nowa nazwa
W
1931
roku w
Columbus
w stanie Ohio zorganizowano kolejne
zgromadzenie
, którego część była
transmitowana
przez należące do Towarzystwa Strażnica
radio WBBR
, służące krzewieniu audycji o tematyce biblijnej.
Na tym zgromadzeniu została wygłoszona rezolucja pt. Nowe imię o treści:
- Pragniemy, by nas znano pod nowym imieniem i nazywano nim, a mianowicie: Świadkowie Jehowy.[7]
Rok
1932
przyniósł kolejne wyjaśnienie na podstawie Biblii, że ci Badacze, którzy nie spodziewają się pójść do nieba, będą żyli na ziemi. W owym roku wprowadzono karty świadectwa, a w
1934
roku zaczęto korzystać w działalności ze specjalnie zaprojektowanych przez nich gramofonów i płyt z nagranymi kazaniami (90 różnych wykładów). W
1936
roku głosiciele po raz pierwszy zaczęto używać na szeroką skalę plakatów informacyjnych , które noszono głównie w dzielnicach handlowych. W roku
1940
używano ponad 40 000 gramofonów, rozpoczęto rozpowszechnianie czasopisma
Pociecha
.
Historia i rozwój nauk eschatologicznych Świadków Jehowy |
| Początek "czasów końca" | Powrót Chrystusa | Objęcie Królestwa przez Chrystusa | Wskrzeszenie pomazańców | Sąd nad religiami | "Wielki ucisk" (
Armagedon
) |
---|
1879-1920 | 1799 | 1874 | 1878 | 1914, 1915, 1918, 1920 |
1920-1925 | 1925 |
1925-1927 | 1914 | 1878 | 1878 | w zasięgu pokolenia z 1914 |
1927-1930 | 1914 |
1930-1933 | 1919 |
1933-1966 | 1914 |
1966-1975 | 1975 |
1975-1995 | w zasięgu pokolenia z 1914 |
1995-2010 | bliski[8] |
Oficjalna szacunkowa liczba aktywnych
głosicieli
organizacji Świadków Jehowy na świecie – również nieochrzczonych (1945-2008)
Dalsza organizacja
8 stycznia
1942
roku zmarł J. F. Rutherford. Pięć dni później prezesem wybrano
Nathana H. Knorra
. Nowy prezes Towarzystwa Strażnica jeszcze mocniej akcentował potrzebę głoszenia i na większą skalę zaczął organizować zgromadzenia. Wkrótce też zorganizowano
Kursy Służby Teokratycznej
, które odbywały się w każdym zborze, a przygotowywały i szkoliły głosicieli do przemówień i głoszenia.
1 lutego
1943
roku 100 studentów rozpoczęło zajęcia w nowo powstałej
Biblijnej Szkole Strażnicy – Gilead
. Kurs trwał 20 tygodni, a głównym podręcznikiem była Biblia..
Po wojnie, kiedy wróciła możliwość niezakłóconej korespondencji pocztowej zaczęły napływać sprawozdania. Okazało się, że mimo pożogi wojennej liczebność Świadków Jehowy znacznie wzrosła.
W roku
1950
na zorganizowanym na stadionie Yankee
zgromadzeniu
, gdzie było obecnych 123 000 osób ogłoszono wydanie
Chrześcijańskich Pism Greckich
w
Przekładzie Nowego Świata
(
Nowego Testamentu
). W kwietniu
1951
roku prawie wszystkich wyznawców wywiedziono z terenu
ZSRR
na
Syberię
w trakcie sowieckiej
Operacji Północ
. Rok później do szkolenia głosicieli wprowadzono
Zaawansowany Kurs Służby Kaznodziejskiej
. Rezultaty tego szkolenia były takie, że w ciągu dziesięciu lat liczba głosicieli na świecie wzrosła o 100 procent, liczba odwiedzin o kolejne 126 procent, a liczba studiów biblijnych o 150 procent. W
1963
roku osiągnięto pierwszy milion głosicieli, 11 lat później liczba ta się podwoiła.
Poczynając od
1 października
1972
roku zmieniono sposób zarządzania zborami. Dotychczas zborami opiekowali się słudzy zboru, którzy byli mianowani przez Towarzystwo Strażnica. Teraz, na podstawie
Listu do Filipian
1,1, gdzie
Apostoł Paweł
napisał o gronie starszych, miało być w zborach wielu, tworzących grono starszych, o ile mieli stosowne kwalifikacje (zob. 1 Tm 3,1). To samo dotyczyło sług pomocniczych. W tym samym okresie odpowiedzialność i nadzór nad ewangelizacją przejęło Ciało Kierownicze, złożone z kilkunastu dojrzałych duchowo mężczyzn, mających nadzieję niebiańską (zaliczających się do 144 000 wybranych, namaszczonych duchem Świadków).
Powstanie komitetów
Od
stycznia
1976
roku nadzór nad Towarzystwem Strażnica został przekazany sześciu kilkuosobowym komitetom. Odtąd już Towarzystwem Strażnica nie zarządzała jedna osoba.
8 czerwca
1977
roku w wyniku niemożliwego do zoperowania guza mózgu zmarł Nathan Knorr. Następcą na stanowisku Prezesa Towarzystwa Strażnica został 83-letni
Frederick William Franz
. Obecnie Ciało Kierownicze nie jest zupełnie związane z Towarzystwem Strażnica. Żaden z Członków owego Ciała nie może być jednocześnie członkiem Zarządu Towarzystwa Strażnica.
Dalszy rozwój
W
1977
roku wprowadzono dla
pełnoczasowych głosicieli
Kurs Służby Pionierskiej
. W
1985
roku przekroczono liczbę 3 milionów głosicieli, pięć lat później 4 milionów. W latach 90 XX w. kilkanaście krajów, głównie z Europy Wschodniej, Afryki, Azji i Ameryki Łacińskiej uzyskało rejestracje prawną, w niektórych z nich zorganizowno w następnych latach
kongresy międzynarodowe
. W połowie lat 90 XX w. powstała pierwsza oficjalna strona
internetowa
Świadków Jehowy, a w późniejszych latach dodatkowe (Informacji Publicznej i publikacji religijnych). W
1996
roku na całym świecie działało już 5 milionów aktywnych wyznawców. W
2000
roku przekroczono liczbę 6 milionów głosicieli. Obecnie na całej ziemi dobrą nowinę o Królestwie obwieszcza ponad 7,3 milionów aktywnych głosicieli w 236 krajach. W 2009 roku przekroczono liczbę 500 języków w których wydaje się
publikacje Świadków Jehowy
(w tym w 403 językach w wersji on-line w Internecie).
Polska
Jedno (Poznań, 2009) z czterech kongresów międzynarodowych, które odbyły się w ostatnich latach w Polsce
[9]
Początki
Historia Świadków Jehowy w Polsce sięga ok. roku
1892
, kiedy to niejaki Olszański – Badacz Pisma Świętego – wrócił z USA do Polski. Kolejnym Badaczem Pisma Świętego był Szwajcar Bente, który w
1905
roku objął wakat dyrektora w warszawskiej fabryce koronek. Działania tych osób sprawiły, że w
1909
opublikowano po polsku
publikacje Towarzystwa Strażnica
(m.in.
Wykłady Pisma Świętego
), a w
1915
roku, regularnie, co miesiąc była publikowana
Strażnica
w języku polskim.
W
1910
w Warszawie złożył wizytę Charles Taze Russell. Mimo że już wtedy w Warszawie i Łodzi było wiele osób, które interesowały się studiowaniem Biblii, w urządzaniu spotkań przeszkadzała Policja Carska. W roku
1913
udało się jednak zalegalizować działalność Badaczy Pisma Świętego. W
1918
roku warszawski zbór zgromadzał już ok. 50 osób, które regularnie przychodziły na wykłady.
Brak kontaktów z resztą Badaczy Pisma Świętego (np. wiadomość o śmierci Russella dotarła do Warszawy dopiero dwa lata po fakcie) podczas
I wojny światowej
spowodował, że doszło do podziałów i rozłamów. Jedna z grup wprowadziła swoje nauki i przejęła polski oddział Towarzystwa (w tym salę w Warszawie). Wysłana przez amerykański oddział Towarzystwa Strażnica delegacja złożona z dwóch mężczyzn uznała jednak, że nauki tej grupy są niezgodne z naukami Towarzystwa Strażnica i w niedługim czasie przywróciła właściwe poglądy. W
1920
roku do Krakowa powrócił z USA Jan Kusina, który szybko zorganizował w tym mieście grupkę Badaczy Pisma Świętego.
Franciszek Puchała, który przebywał na emigracji w USA po powrocie do Polski wydał na swój koszt ulotkę zawierającą 13 doktryn katolickich. Obiecał w niej, że za udowodnienie ich biblijnego pochodzenia zapłaci po 10 000 marek polskich. Treść dyskusji podjętej i przegranej przez teologów Jezuickich (m.in.
Jana Rostworowskiego
) została wydana w formie broszury nakładem 10 000 egzemplarzy nie licząc dodruków. Dzięki temu zabiegowi w
1923
roku w Krakowie studiowaniem Pisma Świętego było już zainteresowanych 69 osób. Z czasem władze kościelne wywierały presję na władze świeckie, zmuszając je do aresztowań Badaczy Pisma Świętego. W
1924
roku wyremontowano halę fabryczną w centrum Łodzi, która stała się miejscem spotkań religijnych. W tym też roku w 15 miastach kraju zebrało się ponad 1000 osób na pamiątce śmierci Jezusa Chrystusa. W latach 20 XX w. wyświetlano film
Fotodrama Stworzenia
.Pod koniec lat 20 XX w. w Polsce zanotowano 55 zborów. Od
1933
roku ataki na Świadków Jehowy stały się bardzo częste. W
1935
roku dokonano 3000 zatrzymań Świadków Jehowy. Mimo rosnącego sprzeciwu liczebność Świadków Jehowy ciągle wzrastała. W czasie wybuchu
II wojny światowej
w Polsce było 1039 głosicieli. Na zachodzie kraju
Gestapo
aresztowało każdego, kto był znany jako Świadek Jehowy. Aresztowano też za posiadanie egzemplarza Strażnicy. Wielu zginęło w hitlerowskich obozach koncentracyjnych.
Okres powojenny
Zaraz po wojnie liczebność Świadków Jehowy wzrosła do 2500 i wciąż rosła w bardzo szybkim tempie. Wkrótce jednak zaczęły się napaści ze strony członków
Narodowych Sił Zbrojnych
, chcących ich siłą zmusić do zostania katolikami. Gdy w roku
1947
podliczono wszystkie napaści NSZ: ucierpiało łącznie 4000 Świadków Jehowy, 60 z nich zamordowano, napadnięto na około 800 ich domostw.
W
1946
roku przedstawiciel
Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego
próbował nakłonić Świadków do współpracy przeciw Kościołowi katolickiemu. Po otrzymaniu odpowiedzi odmownej na tę oraz powtórzoną cztery miesiące później propozycję, władze zaczęły utrudniać działalność Świadków Jehowy. W
1949
roku wydalono misjonarzy. W
1950
roku łódzki oddział Towarzystwa Strażnica został splądrowany przez UB. Pod zarzutem szpiegostwa na rzecz USA aresztowano członków zarządu; niedługo później aresztowano pozostałych pracowników. 21 czerwca
1950
roku w nocy dokonano też setek rewizji w domach Świadków Jehowy i kilkudziesięciu aresztowań.
Delegalizacja
2 lipca
1950
Urząd do Spraw Wyznań zdelegalizował działalność Świadków Jehowy, których liczebność cztery miesiące wcześniej wynosiła około 18 tysięcy głosicieli. Represje UB dotknęły około 90 procent wyznawców tej religii. Niektórych, jak np. J. Szlauera – zastrzelił podczas przesłuchań oficer UBP. Do końca
1956
roku zmarło 16 Świadków Jehowy w wyniku samych tylko tortur lub odmowy udzielenia pomocy lekarskiej. Ponieważ działania UBP przynosiły odwrotny skutek (po 3 latach represji było już 37 411[] Świadków Jehowy, co stanowiło ponad 80 procentowy wzrost) władze zaczęły łagodzić politykę wobec tego wyznania. Stopniowo członków tej religii zaczęto zwalniać z więzień. Później starano się rozbić Świadków Jehowy od wewnątrz. Pojawiły się fałszywe wydania Strażnicy oraz szkalujące listy. W miarę upływu lat, gdy nie dostrzeżono zagrożenia ze strony Świadków Jehowy, sprzeciw władz malał.
W
1977
roku do Polski przyjechało trzech członków
Ciała Kierowniczego
:
Frederick William Franz
,
Theodore Jaracz
i
Daniel Sydlik
. W drugiej połowie lat 60 XX w. Świadkowie Jehowy zaczęli spotykać się latem większymi grupami w lasach, na tzw. konwencjach leśnych. Pod koniec lat 70 XX w. niektórym wyznawcom udało się wyjechać na
zgromadzenia okręgowe
poza granice Polski — najpierw do Lille we Francji, potem do Danii. Natomiast latem roku
1980
ok. 2000 Świadków Jehowy otrzymało oficjalne zezwolenie na wyjazd na kongres do Wiednia. Rok później do stolicy Austrii wyjechało na kongres ponad 5000 polskich Świadków Jehowy. W następnych latach władze zezwalały organizowanie zgromadzeń w Polsce, na początku w halach a potem na stadionach. W 1985 roku na czterech stadionach w Chorzowie, Poznaniu, Wrocławiu i Warszawie odbyły się
pierwsze kongresy międzynarodowe w Polsce
. Publikacje religijne drukowano w tajnych podziemnych drukarniach, a od poł. lat 80 XX w. (czasopisma Strażnica i Przebudźcie sie! od poł. 1988 r.) zaczęto je oficjalnie sprowadzać z zagranicznych drukarń Towarzystwa Strażnica. W 1988 roku Polskę odwiedził
Milton George Henschel
i Theodore Jaracz.
Legalizacja i rejestracja
Ostatecznie 12 maja
1989
roku, Świadkowie Jehowy zostali oficjalnie zarejestrowani i zalegalizowani. Grupa jest wpisana do rejestru MSWiA pod numerem 34[10]. W owym roku po raz drugi w Polsce odbyły się kongresy międzynarodowe na trzech stadionach w Chorzowie, Poznaniu i Warszawie. W
1990
roku na
Stadionie Dziesięciolecia
w Warszawie, oprócz Polaków, było obecnych ponad 17 tysięcy delegatów za wschodniej granicy. Delegaci z Polski byli obecni w różnych latach na kongresach międzynarodowych w takich krajach jak Niemcy, Czechy, Węgry, Rosja, Ukraina, Francja, USA i Kanada. W marcu
1991
roku liczba aktywnych głosicieli w Polsce przekroczyła 100 000 osób. 28 listopada 1992 roku oddano do użytku Biuro Oddziału w Nadarzynie. W tym okresie oddano do użytku wiele
Sal Królestwa
, a w późniejszym okresie także
Sale Zgromadzeń
(
Sosnowiec
, Warszawa,
Lublin
, Łódź,
Malbork
[11],
Stęszew
,
Skarbimierz
, Mosty[12]) . W
1994
wydano po polsku
Chrześcijańskie Pisma Greckie w Przekładzie Nowego Świata
(Nowy Testament), w 1997 roku już cała Biblię w tym przekładzie. Jesienią
2004
roku, prez dwa miesiące, w byłym hitlerowskim obozie koncentracyjnym
Auschwitz-Birkenau
prezentowana była wystawa Więzieni za wiarę - Świadkowie Jehowy a hitleryzm poświęcona ich neutralności w okresie
nazizmu
. W
2006
roku w Chorzowie i Poznaniu odbyły się po raz trzeci w Polsce kongresy międzynarodowe w Chorzowie i Poznaniu, a w
2009
roku kongres międzynarodowy w Poznaniu.
III Rzesza
Znak fioletowego trójkąta, który nosili Świadkowie Jehowy w obozach koncentracyjnych od 1937 r.
Tabliczka pamiątkowa informująca o pobycie Świadków Jehowy w byłym obozie hitlerowskim Mauthausen-Gusen
Hitlerowskie oświadczenie o wyrzeczeniu się wiary, które odmawiali podpisywać Świadkowie Jehowy
Jeszcze przed dojściem
Hitlera
do władzy, począwszy od 1929 roku zdarzało się, że nazistowskie bojówki SA napadały na Świadków Jehowy, bijąc ich dotkliwie oraz przerywając ich zebrania religijne[13]. Jeszcze przed rozpoczęciem II wojny światowej Towarzystwo Strażnica kilkakrotnie wystosowało list do Hitlera.
Świadkowie Jehowy w
III Rzeszy
i na terenach przez nią okupowanych[14] byli represjonowani z powodu odmowy służby wojskowej (i każdej pracy dla wojska np. czyszczenie mundurów czy zawijania pakietów opatrunkowych pierwszej pomocy)[15] oraz nie przyjmowania państwowego
antysemityzmu
(m.in. nie przestrzegali bojkotu żydowskich sklepów; w swoich publikacjach propagowali równość wszystkich narodów, a więc i Żydów). Z tych przyczyn już od
1933
spotykały Świadków represje, np. wyrzucanie z pracy, odbieranie dzieci, a od
1935
byli więzieni w
obozach koncentracyjnych
, gdzie otrzymali oddzielne oznakowanie – fioletowy trójkąt. Również im udawało się informować swych współwyznawców z zewnątrz o panujących tam warunkach, dzięki czemu wiele lat przed wojną ujawnili istnienie tych obozów wraz z dokładnymi ich szkicami[16], a w późniejszych latach także zbrodnie dokonywane na Żydach i innych więźniach w tych obozach. Wkrótce zaczęto ich osadzać także w
obozach zagłady
, np. w
Auschwitz
gdzie na 387 więźniów Badaczy Pisma Świętego 138 posiadało trójkąt fioletowy, natomiast pozostali z reguły czerwony (więźniowie polityczni)[17].
W obozach więziono tylko osoby dorosłe; dzieci odbierano i przekazywano na wychowanie innym rodzinom. Byli jedną z kilku kategorii więźniów narodowości niemieckiej (np. niektórzy Ewangelicy), którzy mogli w każdej chwili wyjść na wolność po podpisaniu deklaracji
apostazji
[18] – ponad 95% osadzonych nie zrobiło tego, uważając prześladowania za "próbę wiary". W obozach znęcano się nad nimi i zabijano, a także zmuszano do pracy w charakterze służby domowej
esesmanów
.
Rudolf Höss
zeznał, że imponował mu hart ducha i siła wiary tych więźniów i wspominał, iż zarówno
Heinrich Himmler
jak i
Theodor Eicke
powoływali się wielokrotnie na ich religijny fanatyzm i stawiali go za przykład dla postępowania SS-manów w odniesieniu do narodowego socjalizmu i Adolfa Hitlera.
Rudolf Höss
zwracał również uwagę, że osoby, które wyrzekły się Międzynarodowego Zrzeszenia Badaczy Pisma Świętego były naciskane, a byli współbracia dokuczali im za odstępstwo od Jehowy, dlatego też wielu z nich, a szczególnie kobiety, wycofywały swoje podpisy, gdyż presja moralna była zbyt silna.
Rudolf Höss
również zwracał uwagę iż osoby, które podpisały wyrzeczenie się Międzynarodowego Zrzeszenia Badaczy Pisma Świętego, chciały zachowywać bezwzględną wierność Jehowie nawet wówczas, gdy wyrzekli się wspólnoty religijnej[19].. Jak wspomina Rudolf Höss wszystkie Badaczki Pisma Świętego były przekonane, że cierpienie i śmierć Żydów są słuszną karą za zdradę Jehowy[20]. Po zakończeniu wojny Świadkowie Jehowy byli ważnym źródłem informacji na temat
masowych zbrodni na Żydach
w obozach zagłady.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Świadkowie Jehowy : głosiciele Królestwa Bożego. [Nadarzyn]: Strażnica - Towarzystwo Biblijne i Traktatowe, 1995, s. 43. .
- ↑ Świadkowie Jehowy : głosiciele Królestwa Bożego. [Nadarzyn]: Strażnica - Towarzystwo Biblijne i Traktatowe, 1995, s. 44. .
- ↑ Świadkowie Jehowy : głosiciele Królestwa Bożego. [Nadarzyn]: Strażnica - Towarzystwo Biblijne i Traktatowe, 1995, s. 48. .
- ↑ Naśladuj tych, którzy są wzorami pokory. „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy / [Strażnica - Towarzystwo Biblijne i Traktatowe, Zarejestrowany Związek Wyznania Świadków Jehowy w Polsce]”. 23, s. 17 (01.12.1993). New York : Watchtower Bible and Tract Society of New York, (Polish ed.).
ISSN
1234-1150
.
- ↑ Wiara chrześcijan zostanie wypróbowana. „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”. 10, s. 14 (15.05.1998). [Strażnica - Towarzystwo Biblijne i Traktatowe, Zarejestrowany Związek Wyznania Świadków Jehowy w Polsce].
ISSN
1234-1150
.
- ↑ Świadkowie Jehowy : głosiciele Królestwa Bożego. [Nadarzyn]: Strażnica - Towarzystwo Biblijne i Traktatowe, 1995, s. 76. .
- ↑ * Świadkowie Jehowy : głosiciele Królestwa Bożego. [Nadarzyn]: Strażnica - Towarzystwo Biblijne i Traktatowe, 1995, s. 82. .
- ↑ W dokumentach opublikowanych przez ostatnich prezydentów organizacji wspomina się o mozliwości dotrwania ludzkości do XXIV wieku
- ↑
Rocznik Świadków Jehowy
1994
- ↑
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji
- ↑
http://www.panoramio.com/photo/3441247
Zdjęcia Sali Zgromadzeń w Malborku
- ↑
http://www.gazetagoleniowska.com/material,Piekna_sala_Swiadkow_Jehowy,7076.html
Artykuł na temat sali Zgromadzeń w Mostach
- ↑
Jehovah's Witnesses: Victims of the Nazi Era
, strona 3. dokumentu PDF
- ↑ Laurence Rees Auschwitz. Naziści i "ostateczne rozwiązanie"., Prószyński i S-ka, Warszawa, 2005, s. 129-132.
- ↑ Autobiografia
Rudolfa Hössa
, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1990 r., s. 87
- ↑ "Krucjata przeciwko Chrześcijaństwu"
- ↑
http://www.auschwitz.org.pl/new/index.php?language=PL&tryb=stale&id=353
- ↑
Jehovah's Witnesses: Victims of the Nazi Era
, wstęp.
- ↑ Autobiografia
Rudolfa Hössa
, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1990, s. 88
- ↑ Autobiografia
Rudolfa Hössa
, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1990 r., s. 134